แนวทางอีกเรื่องแต่ครั้งเดียวกัน สตง.ยอมยุติ 2 เรื่อง จึงต้องส่งให้ผู้ว่าวินิจฉัยต่อไปอีก 1 เรื่อง ลองอ่านดูครับ...
เรื่อง ขอชี้แจงต่อข้อทักท้วงของสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ตามรายงานการตรวจสอบงบการเงินสำหรับ
ปีสิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2558
เรียน ผู้อำนวยการสำนักตรวจเงินแผ่นดินจังหวัด........
อ้างถึง หนังสือ ลับ ที่ ตผ ๐๐๔8.๕ ..../...... ลงวันที่ 13 กันยายน 2559
สิ่งที่ส่งมาด้วย 1. สำเนาเนาหนังสือที่ บก 80301/ว 203 ลงวันที่ 8 เมษายน 2558 จำนวน 2 แผ่น
2. สำเนาทะเบียนรายชื่อผู้รับเบี้ยยังชีพ จำนวน 155 แผ่น
3. ภาพถ่ายการร่วมกิจกรรม จำนวน 12 แผ่น
4. ภาพถ่ายกิจกรรมการนวด จำนวน 2 แผ่น
5. สำเนาใบสมัครทีมเรือ จำนวน 15 แผ่น
6. สำเนาคำสั่ง อบต......... ที่ 431/2559 ลงวันที่ 1 พฤศจิกายน 2559 จำนวน 1 แผ่น
7. สำเนาใบเสร็จรับเงิน จำนวน 20 แผ่น
ตามหนังสือที่อ้างถึง สำนักตรวจเงินแผ่นดินจังหวัด........ แจ้งผลการตรวจสอบงบการเงินขององค์การบริหารส่วนตำบล........ สำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2558 และให้องค์การบริหารส่วนตำบล........ ดำเนินการตามข้อเสนอแนะ รายละเอียดแจ้งแล้ว นั้น
องค์การบริหารส่วนตำบล........ ได้รับหนังสือที่อ้างถึงเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2559 แต่ไม่เห็นพ้องด้วยกับความเห็นของสำนักตรวจเงินแผ่นดินจังหวัด........บางส่วน จึงขอชี้แจงต่อข้อทักท้วงหรือข้อเสนอแนะโดยมีรายละเอียดการชี้แจง ดังจะกล่าวต่อไปนี้
ข้อเท็จจริงจากการตรวจสอบของสำนักตรวจเงินแผ่นดินข้อที่ 4.1 ความว่า
“(1) ฎีกาเลขที่คลังรับ 397/2558 ลงวันที่ 23 เมษายน 2558 เบิกจ่ายเงินตามโครงการจัดงานรดน้ำขอพรผู้สูงอายุในวันสงกรานต์ ประจำปีงบประมาณ 2558 โดยเบิกจ่ายเป็นค่าจ้างเหมาผู้ฝึกนวดด้านการนวดคลายเส้นนวดเพื่อสุขภาพ จำนวน 4 ชั่วโมง ๆ ละ 200.00 บาท รวม 10 ราย เป็นเงิน 8,000.00 บาท
(2) ฎีกาเลขที่คลังรับ 443/2558 ลงวันที่ 29 เมษายน 2558 เบิกจ่ายเงินตามโครงการจัดงานรดน้ำขอพรผู้สูงอายุในวันสงกรานต์ ประจำปีงบประมาณ 2558 โดยเบิกจ่ายเป็นค่าอาหารกลางวัน จำนวน 601 ราย ๆ ละ 50.00 บาท เป็นเงิน 30,050.00 บาท และค่าอาหารว่างและเครื่องดื่ม จำนวน 601 ราย ๆ ละ 25.00 บาท จำนวน 2 คาบ เป็นเงิน 30,050.00 บาท รวมเป็นเงิน 60,100.00 บาท ...ฯลฯ...
ข้อเสนอแนะ
1. ให้เรียกเงินจำนวน 8,000.00 บาท จากเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบส่งคืนคลังองค์การบริหารส่วนตำบล........ แล้วส่งสำเนาใบเสร็จรับเงินและสำเนาหลักฐานการนำเงินฝากธนาคารให้สำนักตรวจเงินแผ่นดินจังหวัด........ตรวจสอบ
2. สั่งกำชับเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบบทบทวนการเบิกจ่ายค่าอาหารให้กับผู้เข้าร่วมโครงการตามความเป็นจริง เหมาะสม และประหยัด และคำนวณยอดเงินส่วนต่างส่งคืนคลังองค์การบริหารส่วนตำบล........โดยเร็ว และในโอกาสต่อไปให้จัดทำโครงการหรือกิจกรรมที่ให้ประโยชน์และอำนวยความสะดวกแก่ประชาชนเป็นการทั่วไปโดยถือปฏิบัติตามหนังสือกระทรวงมหาดไทยดังกล่าว โดยเคร่งครัด
เมื่อดำเนินการตามข้อ 1 – 3 แล้วแจ้งผลการดำเนินการให้สำนักตรวจเงินแผ่นดินจังหวัด ........ตรวจสอบ”
องค์การบริหารส่วนตำบล........ พิจารณาข้อทักท้วงของสำนักตรวจเงินแผ่นดินแล้ว เห็นว่ามีประเด็นตามข้อทักท้วงหรือข้อเสนอแนะตามโครงการจัดงานรดน้ำขอพรผู้สูงอายุในวันสงกรานต์ ประจำปีงบประมาณ 2558 โดยแยกออกเป็น 3 กรณี คือ
1. กรณีเบิกจ่ายเป็นค่าจ้างเหมาผู้ฝึกนวดด้านการนวดคลายเส้นและนวดเพื่อสุขภาพ
2. กรณีเบิกจ่ายเป็นค่าอาหารกลางวันและค่าอาหารว่างและเครื่องดื่ม
3. กรณีให้ทบทวนการจัดโครงการฯ ให้ตรงกับวันที่ 13 เมษายน ของทุกปี
ซึ่งกรณีที่ 3 นั้นองค์การบริหารส่วนตำบล........ เห็นด้วยกับข้อเสนอแนะของสำนักตรวจเงินแผ่นดินโดยในโอกาสต่อไปจะได้จัดงานประเพณีรดน้ำขอพรผู้สูงอายุให้ตรงกับวันสงกรานต์ในวันที่ 13 เมษายน ของทุกปี จึงขอชี้แจงเฉพาะข้อทักท้วงใน 2 กรณีแรก ดังต่อไปนี้
กรณีที่ 1 การเบิกจ่ายเป็นค่าจ้างเหมาผู้ฝึกนวดด้านการนวดคลายเส้นและนวดเพื่อสุขภาพ
การที่องค์การบริหารส่วนตำบล........ จัดงานประเพณีรดน้ำขอพรผู้สูงอายุในวันสงกรานต์ ก็เพื่อให้บุตรหลานได้แสดงออกถึงความรัก ความเคารพนับถือ และความกตัญญูต่อผู้สูงอายุในตำบล........ และเป็นการสืบทอดอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่นและของชาติ จึงได้จัดทำกิจกรรมต่าง ๆ ที่จำเป็นไว้ในโครงการฯ เพื่อเป็นการแสดงออกถึงความรักความเคารพและให้ความสำคัญต่อผู้สูงอายุ เช่น การรดน้ำขอพร และสรงน้ำพระ การประกวดเว้าผญา ประกวดเว้าสอย ประกวดร้องเพลงกล่อมลูก การละเล่นพื้นบ้านต่าง ๆ ตรวจสุขภาพให้กับผู้สูงอายุ และสุดท้ายก็เป็นการให้ความรู้ผู้สูงอายุในเรื่องการนวดเพื่อสุขภาพและนวดคลายเส้น รวมทั้งให้บริการการนวดคลายเส้นและนวดคลายกล้ามเนื้อผู้สูงอายุที่มีอาการปวดเส้นเอ็นและปวดเมื่อยร่างกายในระหว่างการร่วมกิจกรรม อันเป็นมูลปัญหาให้สำนักตรวจเงินแผ่นดินทักท้วงในครั้งนี้
การที่ผู้สูงอายุซึ่งมีอายุมากกว่า 60 ปี ต้องทำกิจกรรมทั้งวันหรือแม้แต่การนั่งนานๆ ย่อมเป็นการหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะมีผลกระทบต่อร่างกาย เป็นต้นว่า ปวดเมื่อย ปวดหลัง ปวดเอว และเคล็ดขัดยอกตามร่างกาย หรือผลกระทบอื่น ๆ ทำให้ในการจัดทำโครงการฯ ไม่อาจมองข้ามเรื่องเหล่านี้แต่ต้องคำนึงถึงกิจกรรมทุกอย่างในการปฏิบัติต่อผู้สูงอายุ โดยไม่ได้จัดทำแต่กิจกรรมรดน้ำขอพร การประกวดเว้าผญา ประกวดเว้าสอย ประกวดร้องเพลงกล่อมลูก และการละเล่นพื้นบ้านต่าง ๆ ซึ่งเป็นกิจกรรมในทางที่สร้างความเมื่อยล้าหรือปวดเมื่อยต่อร่างกายเท่านั้น แต่ได้คำนึงถึงกิจกรรมในเชิงเป็นประโยชน์กับร่างกายด้วย เช่น การจัดรถพยาบาลฉุกเฉิน การตรวจสุขภาพและให้ความรู้ด้านสาธารณสุขโดยเจ้าหน้าที่จากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล การบำบัดหรือทุเลาต่อการปวดเมื่อย ปวดหลัง ปวดเอว และเคล็ดขัดยอกตามร่างกายของผู้สูงอายุ เนื่องจากผู้สูงอายุวัยนี้จะมีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับอาการปวดของร่างกายได้ตลอด ซึ่งหากจะต้องทำกิจกรรมนวดให้กับผู้สูงอายุแล้วก็ควรจะต้องให้ความรู้ในการนวดดังกล่าวนี้ให้กับผู้สูงอายุด้วย เพราะเป็นกิจกรรมที่ให้ประโยชน์ในสองลักษณะที่ทำไปพร้อมกันได้ในขณะเดียวกัน อันเป็นกิจกรรมให้ประโยชน์และอำนวยความสะดวกแก่ผู้สูงอายุเป็นการทั่วไปโดยไม่ได้เลือกปฏิบัติต่อผู้สูงอายุคนหนึ่งคนใดโดยเฉพาะ ดังนั้น ในการจัดทำโครงการฯ องค์การบริหารส่วนตำบล........ จึงได้จัดให้มีกิจกรรมการนวดนี้ไว้ในโครงการฯ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ
1. ต้องการนวดบำบัดและผ่อนคลายกล้ามเนื้อและคลายเส้นให้กับผู้สูงอายุที่ร่วมกิจกรรมแล้วมีอาการปวดเมื่อย ปวดหลัง ปวดเอว และเคล็ดขัดยอกตามร่างกาย หรือผลกระทบอื่น ๆ ต่อร่างกายในระหว่างร่วมกิจกรรม เพราะหากผู้สูงอายุที่ร่วมกิจกรรมมีอาการดังกล่าวแล้ว แต่ไม่ได้รับการบำบัดหรือผ่อนคลายอาการปวดย่อมทำให้เบื่อหน่ายการร่วมกิจกรรมอื่นของโครงการฯ ซึ่งจะทำให้โครงการฯ ไม่อาจดำเนินการได้ หรือดำเนินการได้แต่ไม่บรรลุวัตถุประสงค์ของโครงการฯ จึงเป็นหน้าที่ขององค์การบริหารส่วนตำบล........ ซึ่งเป็นเจ้าภาพที่จะต้องจัดกิจกรรมการนวดนี้
2. เพื่อให้ผู้สูงอายุบางส่วนที่มีความสนใจหาความรู้ในการฝึกนวดเพื่อสุขภาพและนวดคลายเส้นได้รับความรู้เกี่ยวกับการนวดเบื้องต้นเพื่อนวดให้กับตนเองหรือผู้อื่นได้ ซึ่งไม่จำเป็นต้องถึงกับนำไปประกอบอาชีพได้เพราะเป็นการให้ความรู้และฝึกนวดระยะสั้น ๆ และเป็นกิจกรรมเสริมที่จัดให้เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมหลักเท่านั้น โดยให้ผู้สูงอายุนำความรู้ที่ได้รับไปใช้ประโยชน์ต่อไปได้ตามสมควร เช่น การนวดผ่อนคลาย นวดคลายอาการปวดกล้ามเนื้อ นวดกระตุ้นกล้ามเนื้อและการหายใจ นวดคลายอาการปวดเข่าปวดเท้า ฯลฯ ให้ตนเองและบุคคลในครอบครัว หรือเพื่อนบ้านผู้สูงอายุด้วยกันในยามที่จำเป็นต้องให้การช่วยเหลือกัน ได้ ซึ่งจะทำให้ผู้สูงอายุรู้สึกว่าตนเองมีคุณค่าไม่ได้อยู่อย่างโดดเดี่ยว และไม่ได้เป็นภาระให้แก่บุตรหลานและสังคมอย่างเดียว
ดังนั้น การที่องค์การบริหารส่วนตำบล........ กำหนดให้มีกิจกรรมการนวดและให้ความรู้เรื่องการนวดเพื่อสุขภาพไว้ในโครงการฯ จึงเป็นการกำหนดกิจกรรมที่เหมาะสมและสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของโครงการฯ แล้ว แต่เนื่องจากมีข้อจำกัดเรื่องระยะเวลาและมีภารกิจตามอำนาจหน้าที่เป็นจำนวนมากที่ต้องดำเนินการ รวมทั้งความเข้าใจคลาดเคลื่อนของผู้รับผิดชอบโครงการฯ ทำให้การเขียนโครงการฯ ไม่อาจบรรยายรายละเอียดตามเจตนารมณ์และวัตถุประสงค์ข้างต้นได้ละเอียดครบถ้วน
ซึ่งในการดำเนินกิจกรรมในวันจัดงาน ได้มีผู้สูงอายุและประชาชนที่มาร่วมงานสนใจเข้ารับความรู้จากหมอนวดพื้นบ้านเป็นจำนวนมาก และมีผู้สูงอายุที่ได้รับผลกระทบด้านร่างกายจากการร่วมกิจกรรมเข้ารับการนวดบำบัด นวดคลายเส้น และนวดผ่อนคลายเป็นจำนวนมาก แต่การดำเนินโครงการฯ มีความบกพร่องไม่ได้จัดทำหลักฐานหรือเก็บข้อมูลการรับบริการและรับความรู้เกี่ยวกับการนวดไว้ในรูปของเอกสารเพื่อประโยชน์ในการตรวจสอบในภายหลัง มีเพียงเอกสารการรับบริการบางส่วนที่พอหาได้ตามเอกสารสิ่งที่ส่งมาด้วย 4 ซึ่งเห็นว่าข้อผิดพลาดหรือบกพร่องดังกล่าวนี้ เป็นสิ่งที่อาจเกิดขึ้นได้บนพื้นฐานปกติของการทำงาน เพราะเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบมีจำนวนจำกัด แต่ต้องดูแลผู้สูงอายุและประชาชนที่มาร่วมโครงการฯ มากกว่า 600 คน และเจ้าหน้าที่อาจให้ความสำคัญกับกิจกรรมอื่นที่มีอีกเป็นจำนวนมาก จึงทำให้เกิดความผิดพลาดในกรณีนี้ขึ้น ดังนั้น เมื่อองค์การบริหารส่วนตำบล........ได้ทำกิจกรรมการนวดดังกล่าวนี้จริง การที่บกพร่องไม่ได้จัดทำหลักฐานหรือเก็บข้อมูลการรับบริการและรับความรู้เกี่ยวกับการนวดไว้ หาทำให้กิจกรรมเกี่ยวกับการนวดที่ดำเนินการแล้วกลับเป็นไม่ได้ดำเนินการไม่ องค์การบริหารส่วนตำบล........จึงมีอำนาจและหน้าที่ในการเบิกจ่ายเงินเป็นค่าจ้างหรือค่าวิทยากรให้กับหมอนวดพื้นบ้านซึ่งทำหน้าที่นวดคลายเส้นและนวดเพื่อสุขภาพรวมทั้งการให้ความรู้เกี่ยวกับการนวดให้กับผู้สูงอายุ อันเป็นรายจ่ายที่จำเป็นและประหยัดตามหนังสือกระทรวงมหาดไทย ที่ มท 0313.4/ว 1347 ลงวันที่ 19 พฤษภาคม 2541 เรื่องค่าใช้จ่ายในการจัดงานต่าง ๆ ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
ปัญหาที่จะต้องพิจารณาต่อไปมีว่า เมื่อได้จัดทำกิจกรรมการนวดคลายเส้น นวดเพื่อสุขภาพและการให้ความรู้ในการนวดดังกล่าวนี้แล้ว แต่ในการจัดกิจกรรมเจ้าหน้าที่ไม่ได้จัดให้มีการลงทะเบียนหรือเก็บข้อมูลหลักฐานที่แสดงว่ามีผู้สูงอายุรับบริการและเข้ารับความรู้ในการฝึกนวดจำนวนเท่าใด จะทำให้กิจกรรมนี้กลายเป็นไม่ใช่การให้ความรู้เรื่องการนวดเพื่อสุขภาพแก่ผู้สูงอายุหรือไม่ เห็นว่าองค์การบริหารส่วนตำบล........ ได้จัดกิจกรรมนี้จริงและได้จ้างหมอนวดพื้นบ้านมาให้บริการและให้ความรู้เรื่องการนวดข้างต้นจริง องค์การบริหารส่วนตำบล........ จึงสามารถเบิกจ่ายเงินเป็นค่าจ้างหรือค่าวิทยากรให้กับหมอนวดพื้นบ้านดังกล่าวนี้ได้ ทั้งนี้โดยเทียบเคียงคำพิพากษาศาลปกครองสูงสุดหมายเลขแดงที่ อ. 23/2548 ซึ่งจะได้
กล่าวถึงต่อไปในการชี้แจงกรณีการเบิกจ่ายค่าอาหาร อาหารว่างและเครื่องดื่มในโครงการฯ เดียวกันนี้
ดังได้เรียนชี้แจงมาแล้วข้างต้น การเบิกจ่ายเป็นค่าจ้างเหมาผู้ฝึกนวดด้านการนวดคลายเส้นนวดเพื่อสุขภาพ จำนวน 8,000.00 บาท ตามโครงการจัดงานรดน้ำขอพรผู้สูงอายุในวันสงกรานต์ ประจำปีงบประมาณ 2558 จึงเป็นไปตามอำนาจหน้าที่โดยชอบแล้ว และเป็นไปเพื่อประโยชน์ของประชาชนโดยตรง โดยทางองค์การบริหารส่วนตำบล........ไม่ได้รับความเสียหายแต่อย่างใด องค์การบริหารส่วนตำบล........ จึงใคร่ขอเรียนสำนักตรวจเงินแผ่นดินจังหวัด........ ได้โปรดพิจารณาทบทวนข้อเสนอแนะในกรณีนี้อีกครั้งหนึ่ง ในส่วนที่เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบโครงการฯ มีความบกพร่องไม่ได้จัดทำหลักฐานหรือเก็บข้อมูลการรับบริการและรับความรู้เกี่ยวกับการนวดไว้เพื่อประโยชน์ในการตรวจสอบในภายหลัง องค์การบริหารส่วนตำบล........ จะได้ว่ากล่าวตักเตือนให้แก้ไขปรับปรุงการปฏิบัติงาน ต่อไป
กรณีที่ 2 การเบิกจ่ายเป็นค่าอาหารกลางวันและค่าอาหารว่างและเครื่องดื่ม
การที่องค์การบริหารส่วนตำบล........ จัดงานประเพณีรดน้ำขอพรผู้สูงอายุในวันสงกรานต์ ก็เพื่อให้บุตรหลานได้แสดงออกถึงความรัก ความเคารพนับถือ และความกตัญญูต่อผู้สูงอายุในตำบล........ และเป็นการสืบทอดอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่นและของชาติ จึงได้จัดทำกิจกรรมต่าง ๆ ที่จำเป็นไว้ในโครงการฯ เพื่อเป็นการแสดงออกถึงความรักความเคารพและให้ความสำคัญต่อผู้สูงอายุ เช่น การรดน้ำขอพร และสรงน้ำพระ การประกวดเว้าผญา ประกวดเว้าสอย ประกวดร้องเพลงกล่อมลูก การละเล่นพื้นบ้านต่าง ๆ ซึ่งกำหนดให้มีการร่วมกิจกรรมทั้งวันตั้งแต่เวลา 07.30 – 16.30 น. ซึ่งการจัดกิจกรรมทั้งวันเช่นนี้จึงจำเป็นต้องจัดหาอาหารกลางวันให้กับผู้สูงอายุและผู้เข้าร่วมกิจกรรม 1 มื้อ และจัดอาหารว่างพร้อมเครื่องดื่มครึ่งวันก่อนเที่ยงจำนวน 1 มือ และครึ่งวันหลังเที่ยงจำนวน 1 มือ รวมเป็น 2 มื้อ ซึ่งหากผู้สูงอายุและประชาชนที่มาร่วมกิจกรรมตามโครงการฯ ไม่ได้รับประทานอาหาร อาหารว่างและเครื่องดื่มย่อมจะมีความหิวกระหาย ทำให้ไม่อาจร่วมกิจกรรมได้ซึ่งจะทำให้การดำเนินโครงการฯ ไม่บรรลุวัตถุประสงค์ ดังนั้นค่าอาหาร อาหารว่างและเครื่องดื่มจึงเป็นค่าใช้จ่ายที่จำเป็น และการเบิกจ่ายค่าอาหาร อาหารว่างและเครื่องดื่มในการดำเนินโครงการฯ นี้ไม่มีระเบียบหรือหนังสือสั่งการใดกำหนดอัตราการเบิกจ่ายไว้โดยเฉพาะ จึงต้องเทียบเคียงกับการเบิกจ่ายในกรณีอื่น ๆ ซึ่งได้แก่อัตราการเบิกจ่ายค่าอาหาร อาหารว่างและเครื่องดื่มที่ระเบียบว่าด้วยค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรมย่อมให้เบิกจ่ายได้ในกรณีที่ส่วนราชการดำเนินการจัดฝึกอบรม ซึ่งเมื่อเทียบเคียงกันแล้วปรากฏว่าองค์การบริหารส่วนตำบล........ ไม่ได้เบิกจ่ายเกินอัตราที่ระเบียบฯ ดังกล่าวนี้กำหนด โดยเบิกจ่ายค่าอาหารกลางวันเพียงรายละ 50 บาท และค่าอาหารว่างและเครื่องดื่มเพียงมื้อละ 25 บาท ต่อ ราย จึงเป็นการเบิกจ่ายที่ประหยัดแล้ว